Zwyrodnienie stawów – objawy i leczenie

Zwyrodnienie stawów jest uznana za najczęściej występującą dolegliwość układu ruchu. Najpierw uszkodzeniu ulega chrząstka stawowa, która odpowiada za amortyzowanie ruchów stawów i umożliwienie ich przesuwanie się, jednak z czasem zaburzenia zaczynają występować również w innych strukturach. Jakie się objawy choroby zwyrodnieniowej i jak ją leczyć?

Zwyrodnienie stawów – przyczyny

Przyczyny tej dolegliwości można podzielić na dwie grupy: te, na które można wpłynąć oraz te, którym niestety nie da się zapobiec. Udowodniono, że im większa jest masa ciała danej osoby, tym większe staje się ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej zwłaszcza w obrębie kolan. W takim przypadku najlepszym rozwiązaniem może być redukcja nadwagi, która zmniejsza zagrożenie rozwoju choroby. Warto dbać przede wszystkim o aktywność fizyczną w ciągu dnia – jej brak może wpłynąć na osłabienie mięśni otaczających staw, a to dzięki nim zapewniona zostaje płynność ruchu. Jednak popadanie ze skrajności w skrajność również nie jest dobrym rozwiązaniem – niektóre formy aktywności związane są z nadmiernym przeciążeniem stawów, zwłaszcza te uprawiane wyczynowo.

Rozważając przyczyny choroby zwyrodnieniowej, należy zastanowić się, czy nie wpływa na nią uprawiany zawód, ponieważ to właśnie częste klęczenie lub zginanie kolana czy stawów biodrowych podczas pracy fizycznej może narażać stawy na uszkodzenie. Do czynników, którym niestety nie można zapobiec, zalicza się przede wszystkim wiek. Ryzyko wystąpienia choroby zwyrodnieniowej będzie rosnąć wraz z liczbą lat – jednak nie jest to nic decydującego, ponieważ wiele osób starszych nie ma żadnych jej oznak. Udowodniono, że choroba zwyrodnieniowa nasila się po menopauzie, z tego też powodu to kobiety częściej będą jej ofiarami. Oczywistym czynnikiem jest także genetyka – ma ona szczególne znaczenie w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów rąk i kolan.

Zwyrodnienie stawów – objawy

Kluczowym objawem choroby zwyrodnieniowej jest ból mechaniczny, który występuje przy ruchach stawu, a ustępuje w momencie spoczynku. Nasila się przede wszystkim pod koniec dnia. Najgorsza faza bólu występuje na początku ruchu, nazywana jest bólem startowym, np. podczas rozpoczynania chodu czy wstawania z łóżka. Odczuwany będzie zazwyczaj w miejscu objętym chorobą, natomiast rzadziej w innej lokalizacji: np. jeśli dolegliwością jest zwyrodnienie stawu biodrowego, to ból może, ale nie musi, wystąpić w kolanie.

Często zaobserwować można tzw. sztywność poranną, tuż po obudzeniu się, która ustępuje jednak w ciągu kilku minut. Można ją odczuwać także w ciągu dnia w podobnej sytuacji jak ból mechaniczny, tj. podczas ruchu startowego. Stawy, które objęła choroba zwyrodnieniowa, stopniowo będą tracić pełny zakres ruchu, czego przykładem może być problem z wyprostowaniem lub zgięciem kolana. Pogorszenie stanu stawu, którego dotyczy dolegliwość, może prowadzić do zaniku mięśni.

Zwyrodnienie stawów – leczenie

Jeśli zauważasz u siebie objawy choroby zwyrodnieniowej, pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić, jest konsultacja z lekarzem. To właśnie odpowiednio wczesne rozpoznanie i leczenie odgrywa najważniejszą rolę w uniknięciu pełnej niesprawności stawów. Leczenie można rozpocząć na dwa sposoby – pierwszy został opisany w analogii do przyczyn choroby, natomiast drugi obejmuje stosowanie środków farmakologicznych.

W przypadku bólu łagodnego może poradzić sobie paracetamol, jednak jeśli choroba jest na bardziej zaawansowanym etapie, specjalista dobierze odpowiednie leki, które mogą być stosowane zewnętrznie lub wewnętrznie. W najgorszym scenariuszu lekarz może rozważać poddanie pacjenta leczeniu chirurgicznemu. Dzieje się tak, gdy dana osoba odczuwa ograniczenie aktywności życiowej, a choroba nie reaguje na inne rodzaje leczenia.

Niestety na chwilę obecną nie jest możliwe całkowite wyleczenie z choroby zwyrodnieniowej. Jeśli zauważasz u siebie jej objawy, zgłoś się na konsultację do lekarza.